HAK İNSANİ YARDIM, SAĞLIK, EĞİTİM, KÜLTÜRve ÇEVRE KORUMA DERNEĞİ TÜZÜĞÜ
Derneğin Adı ve Merkezi
Madde 1- Derneğin Adı: Hak İnsaniYardım, Sağlık, Eğitim, Kültür ve Çevre Koruma Derneği’dir. Derneğin merkeziİstanbul’dur. Şube açabilir.
Derneğin Amacı ve Bu Amacı Gerçekleştirmek İçinDernekçe Sürdürülecek Çalışma Konuları ve Biçimleri İle Faaliyet Alanı
Madde 2- Dernek,
A - Kamu hizmeti veren her türlü kuruluşlarınkamu hizmetlerini desteklemek, özellikle insani yardım, sağlık, eğitim, kültüralanlarında ve çevrenin korunması kalkındırılması konularında yoğun çalışmalaryapmak, ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde bulunmak,
B - Bu amaçla bilimsel araştırmaları takipetmek desteklemek, ilerleme kursları açmak konferanslar tertip etmek yerli veyabancı bilim adamları ile ilişki kurarak bunların kurs ve konferanslarakatılımını sağlamak, yerli yabancı yayınları takip etmek, bir kütüphane kurarakgerekli kitap, dergi broşür almak ve her türlü yayın yapmak,
C - Fakir vatandaşlara insani yardım, sağlık,eğitim konularında gerekli yardımı yapmak, tedavi ve ilaç gereksinimlerinikarşılamak, fakir vatandaşların eğitimine destek olmak için ders araç vegereçlerini sağlamak, yurt içi ve yurtdışı bursları vermek ve bunlar içingerekli fonları tahsis etmek,
D - Yurda dönünce derneğin göstereceği yerdeevvelce belirtilecek süre ile çalışmak üzere yabancı ülkelere öğrenci vebunların okulları için idareci ve öğretmenler göndermek,
E - Kamu kurum kuruluşlarında kamu yararınabaşarılı çalışmalar yapan personeli desteklemek ve ödüllendirmek, derneğinamacına ulaşması için çalışan personelden ihtiyacı olanlara yönetim kurulukararı ile medikal sosyal yardımda bulunmak,
F - Kamu sağlık kuruluşlarındaki doktorhemşire ve diğer personele bilimsel çalışmalarına destek olmak yurt içi yurtdışı konferans panellere katılmasını sağlamak, eğitim kurumlarında sağlıkkonusunda öğrencileri bilgilendirmek için toplantılar düzenlemek bu kuruluşlaraihtiyaç duyacakları tıbbi araç ve gereçlerin temini yolunda gerekenleri yapmak,
G - Çevre bilincini geliştirmek için gerekliçalışmaları yapmak bölgedeki doğal ve tarihi eserlere sahip çıkmakrestorasyonlarına katkıda bulunmak, bu konularda çalışmak için derneküyelerinden yönetim kurulu ile çeşitli komiteler kurmak,
H - Yurtiçinde ve yurt dışında; deprem, sel,yangın ve savaş gibi her türlü doğal ve sosyal felaketlerde ihtiyaç sahibibölgeye ve insanlara maddi-manevi yardımda bulunmak, felaketlerin duyurulmasıve yardım toplanması ile ilgili yayınlar yapmak, yardım toplamak, arama kurtarmaekipleri oluşturmak, var olan arama kurtarma ekipleriyle işbirliği yapmak,yardımlaşma konularında halkımızı bilinçlendirici çalışmalarda bulunmak, diğerinsani yardım kuruluşlarıyla işbirliği yapmak, yardım toplama hususundakanunların izin verdiği tüm alanlarda çalışma yapmak amacı ilekurulmuştur.
Dernekçe Sürdürülecek Çalışma Konuları ve Biçimleri
1) Faaliyetlerin etkinleştirilmesi vegeliştirilmesi için araştırmalar yapmak,
2) Kurs, seminer, konferans ve panel gibi eğitimçalışmaları düzenlemek,
3) Amacın gerçekleştirilmesi için gerekli olanher türlü bilgi, belge, doküman ve yayınlarını temin etmek, dokümantasyonmerkezi oluşturmak, çalışmalarını duyurmak için amaçları doğrultusunda gazete,dergi, kitap gibi yayınlar ile üyelerine dağıtmak üzere çalışma vebilgilendirme bültenleri çıkarmak,
4) Amacın gerçekleştirilmesi için sağlıklı birçalışma ortamını sağlamak, her türlü teknik araç ve gereci, demirbaş vekırtasiye malzemelerini temin etmek,
5) Gerekli izinler alınmak şartıyla yardımtoplama faaliyetlerinde bulunmak ve yurt içinden ve yurt dışından bağış kabuletmek,
6) Tüzük amaçlarının gerçekleştirilmesi içinihtiyaç duyduğu gelirleri temin etmek amacıyla iktisadi ticari ve sanayiişletmeler kurmak ve işletmek,
7) Üyelerinin yararlanmaları ve boş zamanlarınıdeğerlendirebilmeleri için lokal açmak, sosyal ve kültürel tesisler kurmak vebunları tefriş etmek,
8) Üyeleri arasında beşeri münasebetleringeliştirilmesi ve devam ettirilmesi için yemekli toplantılar, konser, balo,tiyatro, sergi, spor, gezi ve eğlenceli etkinlikler vb. düzenlemek veyaüyelerinin bu tür etkinliklerden yararlanmalarını sağlamak,
9) Dernek faaliyetleri için ihtiyaç duyulantaşınır, taşınmaz mal satın almak, satmak, kiralamak, kiraya vermek vetaşınmazlar üzerinde ayni hak tesis etmek,
10) Amacın gerçekleştirilmesi için gerekgörülmesi durumunda vakıf kurmak, federasyon kurmak veya kurulu bir federasyonakatılmak, gerekli izin alınarak derneklerin izinle kurabileceği tesislerikurmak,
11) Uluslararası faaliyette bulunmak, yurtdışındaki dernek veya kuruluşlara üye olmak ve bu kuruluşlarla proje bazındaortak çalışmalar yapmak ve yardımlaşmak,
12) Amacın gerçekleştirilmesi içi gerek görülmesihalinde, 5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerineDair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu kurum ve kuruluşları ile görevalanlarına giren konularda ortak projeler yürütmek,
13) Dernek üyelerinin yiyecek, giyecek gibizaruri ihtiyaç maddelerini ve diğer mal ve hizmetlerle kısa vadeli kredi ihtiyaçlarınıkarşılamak amacıyla sandık kurmak,
14) Gerekli görülen yerlerde dernekfaaliyetlerini yürütmek amacıyla şube ve temsilcilik açmak,
15) Derneğin amacı ile ilgisi bulunan vekanunlarla yasaklanmayan alanlarda, diğer derneklerle veya vakıf, sendika vebenzeri sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir amacı gerçekleştirmek içinplâtformlar oluşturmak,
16) Yıl içinde elde edilen gelirlerin en az2/3’ünü dernek amaçlarına harcamak,
17) Derneğin amaç edindiği hizmetler herkesinyararına olup, belli bir yöre veya kitleye hizmetle sınırlı olmayacaktır.
Derneğin Faaliyet Alanı
Dernek; İnsani Yardım, Sağlık, Eğitim, Kültür ve Çevre Koruma alanındafaaliyet gösterir.
Üye Olma Hakkı ve Üyelik İşlemleri
Madde 3 - Fiil ehliyetine sahipbulunan ve derneğin amaç ve ilkelerini benimseyerek bu doğrultuda çalışmayıkabul eden ve mevzuatın öngördüğü koşullarını taşıyan her gerçek ve tüzel kişibu derneğe üye olma hakkına sahiptir. Ancak, yabancı gerçek kişilerin üyeolabilmesi için Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olması da gerekir. Onursalüyelik için bu koşul aranmaz.
Dernek başkanlığına yazılı olarak yapılacak üyelikbaşvurusu, dernek Yönetim Kurulunca en çok otuz gün içinde üyeliğe kabul veyaisteğin reddi şeklinde karara bağlanır ve sonuç yazıyla başvuru sahibinebildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir.
Derneğin asil üyeleri, derneğin kurucuları ilemüracaatları üzerine Yönetim Kurulunca üyeliğe kabul edilen kişilerdir.
Derneğe maddi ve manevi bakımdan önemli desteksağlamış bulunanlar Yönetim Kurulu kararı ile onursal üye olarak kabuledilebilir.
Üyelikten Çıkma
Madde 4 - Her üye yazılı olarakbildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir.
Üyenin istifa dilekçesi yönetim kuruluna ulaştığı anda çıkış işlemlerisonuçlanmış sayılır. Üyelikten ayrılma, üyenin derneğe olan birikmişborçlarını sona erdirmez.
Üyelikten Çıkarılma
Madde 5 - Dernek Üyeliğindençıkarılmayı gerektiren hâller.
1) Dernek tüzüğüne aykırı davranışlarda bulunmak
2) Verilen görevlerden sürekli kaçınmak,
3) Yazılı ikazlara rağmen üyelik aidatını altı ayiçinde ödememek,
4) Dernek organlarınca verilen kararlara uymamak.
5) Üye olma şartlarını kaybetmiş olmak.
Yukarıda sayılan durumlardan birinin tespiti halinde yönetim kurulu kararıile üyelikten çıkarılır.
Dernekten çıkan veya çıkarılanlar, üye kayıt defterinden silinir ve dernekmalvarlığında hak iddia edemez.
Dernek Organları
Madde 6 - Derneğin organlarıaşağıda gösterilmiştir.
1) Genel Kurul
2) Yönetim Kurulu
3) Denetim Kurulu
Dernek Genel Kurulunun Kuruluş Şekli, Toplanma Zamanıve Çağrı Toplantı Usulü
Madde 7 - Genel kurul, derneğin enyetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur.
Genel kurul;
1) Bu tüzükte belli edilen zamanda olağan,
2) Yönetim veya Denetim Kurulunun gerekli gördüğühallerde veya dernek üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz güniçinde olağanüstü toplanır.
Olağan genel kurul Üç yılda bir Ocak ayı içerisinde,Yönetim Kurulunca belirlenecek gün, yer ve saatte toplanır.
Genel Kurul toplantıya Yönetim Kurulunca çağrılır.
Yönetim Kurulu, Genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birininbaşvurusu üzerine sulh hâkimi, üç üyeyi Genel Kurulu toplantıya çağırmaklagörevlendirilir.
Çağrı Usulü
Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunanüyelerin listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en azon beş gün önceden, günü, saati, yeri ve gündemi bir gazetede ilan edilmek veyayazılı ya da elektronik posta ile bildirilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Buçağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle toplantı yapılamazsa, ikincitoplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk toplantı ileikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz.
Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geribırakılırsa, bu durum geri bırakma sebepleri de belirtmek suretiyle, ilktoplantı için yapılan çağrı usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkincitoplantının geri bırakma tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yapılmasızorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada esaslara göre yenidençağrılır.
Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.
Toplantı Usulü
Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzükdeğişikliği ve derneğin feshi hallerinde ise üçte ikisinin katılımıylatoplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumundaikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı,yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazırbulundurulur. Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlikbelgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevlilertarafından kontrol edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedekiadları karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler.
Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir vetoplantı yönetim kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kuruluüyelerinden biri tarafından açılır. Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halindede yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir.
Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadarbaşkan vekili ile yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur.
Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerindivan heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazirun listesindeki isimlerinkarşılarını imzalamaları zorunludur.
Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir.
Genel kurulda, yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancaktoplantıda hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılıolarak istenen konuların gündeme alınması zorunludur.
Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmakzorundadır. Onursal üyeler genel kurul toplantılarına katılabilir ancak oykullanamazlar. Tüzel kişinin üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulubaşkanı veya temsille görevlendireceği kişi oy kullanır.
Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır vedivan başkanı ile yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda,tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetimkurulu başkanı bu belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim kurulunayedi gün içinde teslim etmekten sorumludur.
Genel Kurulun Oy Kullanma ve Karar Alma Usul veŞekilleri
Madde 8 - Genel kurulda, aksinekarar alınmamışsa, yönetim ve denetim kurulu üyelerin seçimleri gizli oylamaile diğer konulardaki kararlar ise açık olarak oylanır. Gizli oylar, toplantıbaşkanı tarafından mühürlenmiş kâğıtların veya oy pusulalarının üyelertarafından gereği yapıldıktan sonra içi boş bir kaba atılması ile toplanan veoy vermenin bitiminden sonra açık dökümü yapılarak belirlenen oylardır.
Açık oylamada, genel kurul başkanının belirteceği yöntem uygulanır.
Genel kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuylaalınır. Şu kadar ki, tüzük değişikliği ve derneğin feshi kararları, ancaktoplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğuyla alınabilir.
Toplantısız veya Çağrısız Alınan Kararlar
Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar iledernek üyelerinin tamamının bu tüzükte yazılı çağrı usulüne uymaksızın biraraya gelerek aldığı kararlar geçerlidir. Bu şekilde karar alınması olağantoplantı yerine geçmez.
Genel Kurul Görev ve Yetkileri
Madde 9 - Aşağıda yazılı genelkurulca görüşülüp karara bağlanır.
1) Dernek organlarının seçilmesi,
2) Dernek tüzüğünün değiştirilmesi,
3) Yönetim ve denetim kurulları raporlarınıngörüşülmesi ve yönetim kurulunun ibrası,
4) Yönetim kurulunca hazırlanan bütçeningörüşülüp aynen veya değiştirilerek kabul edilmesi,
5) Dernek için gerekli olan taşınmaz mallarınsatın alınması veya mevcut taşınmaz malların satılması hususunda yönetimkuruluna yetki verilmesi,
6) Yönetim kurulunca dernek çalışmaları ileilgili olarak hazırlanacak yönetmelikleri inceleyip aynenveya değiştirilerek onaylanması,
7) Dernek yönetim ve denetim kurullarının kamu görevlisiolmayan başkan ve üyelerine verilecek ücret ile her türlü ödenek, yolluk vetazminatlar ile dernek hizmetleri için görevlendirilecek üyelere verilecekgündelik ve yolluk miktarlarının tespit edilmesi,
8) Derneğin federasyona katılması ve ayrılmasınınkararlaştırılması,
9) Derneğin uluslararası faaliyette bulunması,yurt dışındaki dernek ve kuruluşlara üye olarak katılması veya ayrılması,
10) Derneğin vakıf kurması,
11) Derneğin fesih edilmesi,
12) Yönetim kurulunun diğer önerilerininincelenip karara bağlanması,
13) Mevzuatta genel kurulca yapılması belirtilendiğer görevlerin yerine getirilmesi,
Genel kurul, derneğin diğer organlarını denetler ve onları haklı sebeplerleher zaman görevden alabilir.
Genel kurul, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verir.Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olanişleri görür ve yetkileri kullanır.
Yönetim Kurulunun Teşkili, Görev ve Yetkileri
Madde 10 - Yönetim Kurulu, beşasıl ve beş yedek üye olarak genel kurulca seçilir.
Yönetim kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında bir kararla görevbölüşümü yaparak başkan, başkan yardımcısı, sekreter, sayman ve üyeyi belirler.
Yönetim kurulu, tüm üyelerin haber edilmesi şartıyla her zaman toplantıyaçağrılabilir. Üye tam sayısının yarısından bir fazlasının hazır bulunması iletoplanır. Kararlar, toplantıya katılan üye tam sayısının salt çoğunluğu ilealınır.
Yönetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalmaolduğu takdirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyeleringöreve çağrılması mecburidir.
Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Yönetim kurulu aşağıdaki hususları yerine getirir.
1) Derneği temsil etmek veya bu hususta kendiüyelerinden bir veya birkaçına yetki vermek,
2) Gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleriyapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi hazırlayarak genel kurula sunmak,
3) Derneğin çalışmaları ile ilgili yönetmeliklerihazırlayarak genel kurul onayına sunmak,
4) Genel kurulun verdiği yetki ile taşınmaz malsatın almak, derneğe ait taşınır ve taşınmaz malları satmak, bina veya tesisinşa ettirmek, kira sözleşmesi yapmak, dernek lehine rehin ipotek veya aynihaklar tesis ettirmek,
5) Gerekli görülen yerlerde temsilcilikaçılmasını sağlamak
6) Genel kurulda alınan kararları uygulamak,
7) Her faaliyet yılı sonunda derneğinişletme hesabı tablosu veya bilanço ve gelir tablosu ile yönetim kurulu çalışmalarınıaçıklayan raporunu düzenlemek, toplandığında genel kurula sunmak,
8) Bütçenin uygulanmasını sağlamak,
9) Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılmahususlarında karar vermek,
10) Derneğin amacını gerçekleştirmek için herçeşit kararı almak ve uygulamak,
11) Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleriyapmak ve yetkileri kullanmak.
Denetim Kurulunun Teşkili Görev ve Yetkileri
Madde 11 - Denetim Kurulu, üçasıl ve üç yedek üye olarak genel kurulca seçilir. Denetim kurulu asılüyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu takdirde genelkurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılmasımecburidir.
Denetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Denetim kurulu; derneğin, tüzüğünde gösterilen amaç ve amacıngerçekleştirilmesi için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusundafaaliyet gösterip göstermediğini, defter, hesap ve kayıtların mevzuata vedernek tüzüğüne uygun olarak tutulup tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespitedilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen aralıklarla denetler vedenetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve toplandığında genelkurula sunar.
Denetim kurulu; gerektiğinde genel kurulu toplantıya çağırır.
Derneğin Gelir Kaynakları
Madde 12 - Derneğin gelirkaynakları aşağıda sayılmıştır.
1) Üye Aidatı: Üyelerden giriş ödentisi ve aylık aidatalınır. Bu miktarları artırmaya veya eksiltmeye genel kurul yetkilidir.
2) Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ilederneğe yaptıkları bağış ve yardımlar.
3) Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemeklitoplantı, gezi ve eğlence, temsil, konser, spor yarışması ve konferans gibifaaliyetlerden sağlanan gelirler,
4) Derneğin mal varlığından elde edilen gelirler,
5) Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerineuygun olarak toplanacak bağış ve yardımlar
6) Derneğin, amacını gerçekleştirmek için ihtiyaçduyduğu geliri temin etmek amacıyla giriştirdiği ticari faaliyetlerden eldeedilen kazançlar.
7) Diğer gelirler.
Derneğin Defter Tutma Esas ve Usulleri ve TutulacakDefterler
Madde 13 - Defter tutma esasları;
Dernekte, işletme hesabı esasına göre defter tutulur. Ancak, yıllık brütgelirin Dernekler Yönetmeliğinin 31. Maddesinde belirtilen haddi aşmasıdurumunda takip eden hesap döneminden başlayarak bilanço esasına göre deftertutulur.
Bilanço esasına geçilmesi durumunda, üst üste iki hesap döneminde yukarıdabelirtilen haddin altına düşülürse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabıesasına dönülebilir.
Yukarıda belirtilen hadde bağlı kalmaksızın yönetim kurulu kararı ilebilanço esasına göre defter tutulabilir.
Derneğin ticari işletmesi açılması durumunda, bu ticari işletme için,ayrıca Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre defter tutulur.
Kayıt Usulü
Derneğin defter ve kayıtları Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen usul veesasa uygun olarak tutulur.
Tutulacak Defterler
Dernekte, aşağıda yazılı defterler tutulur.
İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdakigibidir:
Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla budeftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.
Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğegiriş ve çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş veyıllık aidat miktarları bu deftere işlenebilir.
Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile budeftere kaydedilir. Gelen evrakın aşıtları ve giden evrakın kopyalarıdosyalanır. Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmaksuretiyle saklanır.
Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ilekullanıldıkları veya verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranlarınkayıttan düşürülmesi bu deftere işlenir.
Alındı Belgesi Kayıt Defteri: Alındı belgelerinin seri sıra numaraları, bubelgeleri alan ve iade edenlerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iadeettikleri tarihler bu deftere işlenir.
Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
(a) bendinin 1, 2, 3 ve 6. alt bentlerinde kayıtlı defterler bilançoesasında defter tutulması durumunda da tutulur.
Yevmiye Defteri, Büyük Defter ve Envanter Defteri: Bu defterlerin tutulmausulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığınaverdiği yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleriesaslarına göre yapılır.
Defterin Tasdiki
Dernekte, tutulması zorunlu olan defterler kullanmaya başlamadan önce ildernekler müdürlüğüne veya notere tasdik ettirilir. Bu defterlerinkullanılmasına sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdikiyapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre tutulan defterler ile form veya sürekliform yapraklı defterlerin, kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yılyeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.
Gelir Tablosu ve Bilanço Düzenlenmesi
İşletme hesabı esasına göre kayıt tutulması durumunda yılsonlarında (31Aralık) (Dernekler Yönetmeliği EK-16’dabelirtilen) “İşletme Hesabı Tablosu”düzenlenir. Bilanço esasına göre defter tutulması durumunda ise, yılsonlarında(31 Aralık), Maliye Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama GenelTebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosu düzenlenir.
Derneğin Gelir ve Gider İşlemleri
Madde 14 - Gelir ve Giderbelgeleri;
Dernek gelirleri, (Dernekler Yönetmeliği EK 17’de örneği bulunan) “AlındıBelgesi” ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsilihalinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeleralındı belgesi yerine geçer.
Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzugibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanununun94’üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerinegöre gider pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için (DerneklerYönetmeliği EK-13’te örneği bulunan) “Gider Makbuzu” düzenlenir.
Taşınmazların Bildirilmesi
Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilindenitibaren otuz gün içinde (Dernekler Yönetmeliği EK-26’da sunulan) “Taşınmaz MalBildirimi”ni doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirilir.
Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi
Dernek tarafından, yurtdışından yardım alınacak olması durumunda yardımalınmadan önce(Dernekler Yönetmeliği EK-4’te belirtilen) “Yurtdışından YardımAlma Birimi” iki nüsha olarak doldurulup mülki idare amirliğine bildirimdebulunurlar.
Bildirim formuna, yurt dışından yardım alınması hususunda alınmış yönetimkurulu kararı örneği, varsa bu konuda düzenlenen protokol, sözleşme ve benzeribelgeler ile yardımın aktarıldığı hesaba ilişkin dekont, ekstra ve benzeribelgenin bir örneği de eklenir.
Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve kullanılmadan öncebildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur.
Kamu Kurum ve Kuruluşları İle Birlikte Yürütülen Ortak Projelerle İlgiliBildirim
Derneğin görev alanına ilişkin konularda kamu kurum ve kuruluşları ileyürüttüğü ortak projelerle ilgili olarak yapılan protokol ve projenin örneği(Dernekler Yönetmeliği EK- 23’de gösterilen) “Proje Bildirimi’ne eklenerek,protokol tarihini izleyen bir ay içinde dernek merkezinin bulunduğu yerinvaliliğine verilir.
Değişikliklerin Bildirilmesi
Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklik (Dernekler YönetmeliğiEK-24’te belirtilen) “Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi”; genel kurultoplantısı dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler (DerneklerYönetmeliği EK-25’te belirtilen)“Dernekler Organlarındaki Değişiklik Bildirimi”doldurulmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki idareamirliğine bildirilir.
Dernek tüzüğünde yapılan değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığıgenel kurul toplantısını izleyen otuz gün içinde, genel kurul sonuç bildirimiekinde mülki idare amirliğine bildirilir.
Alındı Belgeleri
Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak “Alındı Belgeleri” (DerneklerYönetmeliğiEK-17’de gösterilen biçim ve ebatta) yönetim kurulu kararıylamatbaaya bastırılır.
Alındı belgelerinin bastırılması ve kontrolü, matbaadan teslim alınması,deftere kaydedilmesi, eski ve yeni saymanlar arasında devir teslimi ve alındıbelgesi ile dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler tarafından bualındı belgelerinin kullanımına ve toplanılan gelirlerin teslimine ilişkinhususlarda Dernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir.
Yetki Belgesi
Dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi debelirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsiledecek kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler YönetmeliğiEK-19’da örneği bulunan) “Yetki Belgesi” dernek tarafından üç nüsha olarakdüzenlenerek, dernek yönetim kurulu başkanınca onaylanır. Yetki belgelerininbirer sureti dernekler birimlerine verilir. Yetki belgesi ile ilgili değişiklikleryönetim kurulu başkanınca, on beş gün içerisinde dernekler birimine bildirilir.
Dernek adına gelir tahsil edecek kişiler, ancak adlarına düzenlenen yetkibelgelerinin bir suretinin dernekler birimine verilmesinden itibaren gelirtahsil etmeye başlayabilir.
Yetki belgesinin kullanımı, yenilenmesi, iadesi ve sair hususlardaDernekler Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre hareket edilir.
Gelir ve Gider Belgelerinin Saklama Süresi;
Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından kullanılan alındı belgeleri,harcama belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklıkalmak üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak5 yıl süreyle saklanır.
Beyanname Verilmesi
Madde 15 - Derneğin, bir öncekiyıla ait faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yılsonu itibarıylasonuçlarına ilişkin (Dernekler YönetmeliğiEK-21’de sunulan) “DernekBeyannamesi” dernek yönetim kurulu tarafından doldurarak, her takvim yılının ilkdört ayı içinde dernek başkanı tarafından mahallin mülki idare amirliğine verilir.
Bildirim Yükümlülüğü
Madde 16 - Mülki amirliğineyapılacak bildirimler;
Genel Kurul Sonuç Bildirimi
Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde,yönetim ve denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleriiçeren(Dernekler Yönetmeliği EK-3’te sunulan) “Genel Kurul Sonuç Bildirimi” veekleri yönetim kurulu başkanı tarafından mülki idare amirliğine bildirilir:
Genel kurul sonuç bildirimine;
1) Divan başkanı, başkan yardımcıları ve yazmantarafından imzalanmış genel kurul toplantı tutanağı örneği,
2) Tüzük değişikliği yapılmamışsa, tüzüğün değişenmaddelerinin yeni ve eski şekli ile dernek tüzüğünün son şeklinin her sayfasıyönetim kurulunca imzalanmış örneği eklenir.
Derneğin İç Denetimi
Madde 17 - Dernekte genelkurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim yapılabileceğigibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel kurul,yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması,denetim kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Denetim kurulu tarafından en geç yılda bir defa derneğin denetimigerçekleştirilir. Genel kurul veya yönetim kurulu, gerek görülen hallerdedenetim yapabilir veya bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.
Derneğin Borçlanma Usulleri
Madde 18 - Dernek amacını gerçekleştirmekve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde yönetim kurulukararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet alımıkonularında olabileceği gibi nakit olarak da yapılabilir. Ancak bu borçlanma,derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödemegüçlüğüne düşürecek nitelikte yapılamaz.
Derneğin Şubelerinin Kuruluşu
Madde 19 - Dernek, gerekli görülenyerlerde genel kurul kararıyla şube açabilir. Bu amaçla dernek yönetimkurulunca yetki verilen en az üç kişilik kurucular kurulu, DerneklerYönetmeliği’nde belirtilen şube kuruluş bildirimini ve gerekli belgeleri, şubeaçılacak yerin en büyük mülki emirliğine verir.
Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal vehizmet teslimleri (Dernekler Yönetmeliği EK-14’te örneği bulunan) “Ayni YardımTeslim Belgesi” ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından derneğeyapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise (Dernekler Yönetmeliği EK15’teörneği bulunan) “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir.
Şubelerin Görev ve Yetkileri
Madde 20 - Şubeler, tüzelkişiliği olamayan, dernek amaç ve hizmet konuları doğrultusunda özerkfaaliyetlerde bulunmakla görev ve yetkili, tüm işlemlerinden doğan alacak veborçlarından ötürü kendisinin sorumlu olduğu dernek iç örgütüdür.
Şubelerin Organları ve Şubelere Uygulanacak Hükümler
Madde 21 - Şubenin organları, genelkurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur.
Genel kurul, şubenin kayıtlı üyelerinden oluşur. Yönetim kurulu, beş asılve beş yedek, denetim kurulu ise üç asıl ve üç yedek üye olarak şube genelkurulunca seçilir.
Bu organların görev ve yetkileri ile bu tüzükte yer alan dernekle ilgilidiğer hükümler, mevzuatın öngördüğü çerçevede şubede de uygulanır.
Şubelerin Genel Kurullarının Toplanma Zamanı ve GenelMerkez Genel Kurulunda Nasıl Temsil Edileceği
Madde 22 - Şubeler, genel kurulolağan toplantılarını genel kurulu toplantısından en az iki ay önce bitirmekzorundadırlar.
Şubeler olağan genel kurulu, 3 yılda bir, Ekim ayıiçerisinde, şube yönetim kurulunca belirlenecek gün yer ve saatte toplanır.
Şubeler, genel kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının yapıldığıtarihi izleyen otuz gün içinde mülki idare amirliğine ve dernek genel merkezinebildirmek zorundadırlar.
Şubeler, şube sayısı üçe kadar genel merkez kurulunda tüm üyelerin doğrudankatılımı ile, şube sayısı üçten fazla olması durumunda ise, şubedekayıtlı her yirmi (20) üye için bir (1), arta kalan üye sayısı on (10) adettenfazla ise üyeler içinde bir olmak üzere şube genel kurulunda seçilecekdelegeler aracılığı ile genel merkez genel kuruluna katılma hakkına sahiptir.
Genel merkez genel kuruluna en son şube genel kurulunda seçilen delegelerkatılır. Genel merkez yönetim ve denetim kurulu üyeleri genel merkez genelkuruluna katılır, ancak şube adına delege seçilmediklerinde sürece oykullanamazlar.
Şubelerin yönetim veya denetim kurulunda görevli olanlar genel merkezyönetim veya denetim kuruluna seçildiklerinde şubedeki görevinden ayrılırlar.
Tüzüğün Ne Şekilde Değiştirileceği
Madde 23 - Tüzük değişikliği genelkurul kararı ile yapılabilir.
Genel kurulda tüzük değişikliği yapılabilmesi için genel kurula katılmahakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyletoplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, butoplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısınıniki katından az olamaz.
Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan oykullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel kurulda tüzükdeğişikliği oylaması açık olarak yapılır.
Derneğin Feshi ve Mal Varlığının Tasfiye Şekli
Madde 24 - Genel kurul, her zamanderneğin feshine karar verebilir.
Genel kurulda fesih konusunun görüşebilmesi için genel kurula katılma hakkıbulunan üyelerin2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyletoplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, butoplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısınıniki katından az olamaz.
Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıyakatılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genelkurulda fesih kararı oylaması açık olarak yapılır.
Tasfiye İşlemleri
Genel kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesison yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere,feshe ilişkine genel kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona ermehalinin kesinleştiği tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütünişlemlerde dernek adının başında “Tasfiye Halinde” ibaresi kullanılır.
Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarınıntasfiyesi işlemlerini baştan sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir.Bu kurul, önce derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe aitdefterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ilediğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağabağlanır. Tasfiye işlemleri sırasında derneğin alacaklılarına çağrıda bulunulurve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklıolması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi veborçların ödenmesinden sonra kalan tüm para, mal ve hakları, genel kurulda belirlenenyere devredilir. Genel kurulda, devredilecek yer belirlenmemişse derneğinbulunduğu ildeki amacına en yakın ve fesih edildiği tarihte en fazla üyeyesahip derneğe devredilir.
Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiyeişlemleri, mülki idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen eksüreler hariç üç ay içinde tamamlanır.
Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinintamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde biryazı ile dernek merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesive bu yazıya tasfiye tutanağının da eklenmesi zorunludur.
Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kuruluüyeleri saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine deverilebilir. Bu defter ve belgelerin saklanma süresi beş yıldır.
Hüküm Eksikliği
Madde 25 - Bu tüzükte belirtilmemişhususlarda Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve Kanunlara atfen çıkartılmışolan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler hakkındakihükümleri uygulanır.
Bu tüzük 25 (yirmi beş) maddeden ibarettir.
